Temel Demiri: Ne Kadar Gerekir, Fiyatı ve Doğru Kullanımı

Temel demiri, bir binanın ağırlığını toprağa aktaran ve çatlakları önleyen yapısal iskeletidir. Also known as temel donatısı, it betonun çekme dayanımını artırır ve deprem, çökme ve nem gibi dış etkenlere karşı dayanımı sağlar. Bu demirler, evinizin 50-100 yıl boyunca sağlam kalmasını sağlayan en kritik unsurlardan biri. Yanlış hesaplanırsa, 10 yıl sonra çatlaklar, eğilme ve hatta yapısal hasarlar başlar. Türkiye’deki inşaat standartları, radye temellerde en az 14 mm çaplı demir kullanımını zorunlu kılar. 12 mm demir, sadece perde veya döşeme gibi düşük yük alanlarında kullanılabilir. Temelde bunu yaparsanız, güvenliğinizi riske atarsınız.

Radye temel, evinizin altındaki geniş beton plakadır ve tüm ağırlığı eşit dağıtır. 150 m² bir ev için 12-18 ton arası demir gider. Bu miktar, toprak yapısına, bina yüküne ve deprem bölgesine göre değişir. Kentsel alanlarda daha fazla demir, kırsalda daha az kullanılır. Demirin kalitesi de önemlidir. TSE standartlı, faturalı ve üreticiden gelen demirler, paslanma ve kırılma riskini azaltır. 8’lik veya 10’luk demirlerle temel yapmak, kısa vadeli tasarruf gibi görünse de, uzun vadede onarım maliyetlerini 5-10 katına çıkarır. 2025 itibarıyla, 14 mm çaplı temel demirinin kilosu 55-70 TL arasında değişiyor. Bu fiyat, ham madde, elektrik ve kur maliyetlerine bağlı olarak haftada bile değişebilir. Satın alırken, sadece fiyatı değil, üreticinin markasını ve sertifikasını da kontrol edin.

Demir miktarı, temelin kalınlığına, arazi koşullarına ve bina kat sayısına göre hesaplanır. 80 m² bir evde 8-10 ton demir yeterli olabilirken, 200 m² bir evde 15-20 ton gidebilir. Bu hesaplamaları inşaatçıya bırakmayın. Kendi hesabınızı yapın. 1 m² temelde 10-15 kg demir gider. Bunu evinizin alanıyla çarpın. Sonra %20 fazlasını ekleyin — kesim ve bağlantı kayıpları için. Demirin doğru yerleştirilmesi de önemlidir. Alt ve üst katmanlar arasında en az 5 cm beton örtüsü olmalı. Aksi halde nem, paslanmaya neden olur. Paslı demir, betonu çatlatır. Çatlamalar, su sızmasına ve dayanım kaybına yol açar. Bu yüzden, temel demiri sadece bir maliyet değil, bir güvenlik yatırımıdır.

İşte bu yüzden, bu sayfada yer alan makaleler, temel demiriyle ilgili her şeyi kapsıyor: kaç ton gider, ne kadar ödenir, hangi çaplar güvenli, radye temelde nasıl hesaplanır ve yanlış yapılan hatalar neler. Gerçek inşaat verileriyle, gerçek fiyatlarla, gerçek hatalarla. Bu bilgileri okuduktan sonra, inşaatçıya ne soracağını bileceksiniz. Ve en önemlisi — evinizin temelini, güvenle inşa ettireceksiniz.