Kolon betonu sulanır mı?
Evet, kolon betonu sulanır. Ama sadece sulamak yetmez. Sulamanın ne zaman, nasıl ve ne kadar yapılacağı, kolonun dayanımını, çatlak oluşumunu ve ömrünü tamamen değiştirir. Birçok inşaatçı, betonun kendi içinde kurumasını bekler, sulamayı unutur veya yanlış yapar. Sonuç? 3-6 ay içinde yüzey çatlamaları, güç kaybı ve hatta yapısal zayıflık.
İstanbul’daki bir apartman projesinde, kolonlara 7 gün boyunca düzenli sulama yapılmadı. 3 ay sonra kolon yüzeylerinde ince ama derin çatlaklar oluştu. Betonun basınç dayanımı, laboratuvar testlerinde %18 düştü. Aynı projede, düzenli sulama uygulanan kolonlar ise 28 gün sonra standart dayanıma ulaştı ve 1 yıl sonra bile yüzeyde herhangi bir çatlak yoktu.
Neden kolon betonu sulanmalı?
Beton, çimento, su, kum ve çakılın kimyasal tepkimesiyle sertleşir. Bu işleme hidrasyon denir. Hidrasyon, suyun çimentoda çözünmesiyle başlar ve günlerce devam eder. Eğer su yoksa, tepkime durur. Beton sertleşir ama tam olarak sertleşmez. Yüzeyde kuruyan bir beton, içte hala nemli olabilir ama bu iç nem, dışarıya ulaşamaz. Sonuç: betonun sadece %60-70’i doğru sertleşir.
İnşaatlarda en çok yapılan hata, betonun yüzeyinin kurumasını “tam sertleşme” olarak algılamaktır. Oysa betonun gerçek dayanımı 28 gün sonra oluşur. Bu sürede su kaybı olursa, çimento taneleri tamamen hidrasyona uğramaz. Bu da betonun iç yapısında boşluklar bırakır. Bu boşluklar, suyun içeri girmesine, donma-çözülme döngülerine ve çelik donatının paslanmasına yol açar.
Kolon betonu ne zaman sulanmaya başlanmalı?
Sulamayı hemen bitiminden sonra başlatmak gerekir. En geç 6-8 saat içinde başlamalısınız. Yaz aylarında, özellikle 30°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda, 3-4 saat içinde sulamaya başlamak şart. Betonun yüzeyi kurumaya başladığında, hidrasyon durmaya başlar. Bu noktada, suyu geri getirmek zor olur. Çünkü betonun içine doğru emilim, yüzeydeki kuruma hızından daha yavaş olur.
Bir Ankara projesinde, kolonlar saat 10:00’da döküldü. Sulama, saat 16:00’da yapıldı. 28 gün sonra yapılan basınç testinde, aynı kolonlardan biri saat 12:00’de sulanmaya başlandığında, %12 daha yüksek dayanım gösterdi. 6 saatlik gecikme, betonun kalitesini doğrudan etkiledi.
Nasıl sulanmalı? Doğru yöntemler
Sulama, sadece su döküp geçmek değildir. Aşağıdaki yöntemler, kolon betonu için en etkili olanlardır:
- Islak kumaşla kaplama: Beton yüzeyine nemli, ince koton veya jut kumaşlar serilir. Üzeri plastik örtüyle kapatılır. Bu yöntem, suyun buharlaşmasını %90’a kadar azaltır. Özellikle dikey yüzeylerde (kolonlar için ideal) kullanılır.
- Sürekli püskürtme: Su püskürtme cihazlarıyla, 2-3 saatte bir hafif bir sis gibi su dökülür. Dikkat: Su akıntısı değil, nemli bir yüzey olmalı. Aşırı su, betonu yıkar ve yüzeyi zayıflatabilir.
- Su havuzu yöntemi: Kolonların etrafına küçük su birikintileri oluşturulur. Bu yöntem, özellikle inşaatın son aşamasında ve düşük sıcaklıklarda kullanılır. Ancak suyun sürekli dolaşması gerekir, aksi takdirde su soğur ve hidrasyon yavaşlar.
İstanbul’daki bir proje, 120 adet kolon için sadece 15 tanesine kumaş kaplama uyguladı. 28 gün sonra, kaplanan kolonların dayanımı 32 MPa, kaplanmayanların ise 26 MPa çıktı. 6 MPa fark, bir binanın taşıyıcı sisteminde ciddi bir risk demektir.
Sulama süresi ne kadar olmalı?
Standart betonlar için en az 7 gün sulama gerekir. Ancak şu durumlarda bu süre uzatılmalı:
- Yüksek çimento oranlı betonlar (C30 ve üzeri): 10-14 gün sulama gerekir. Daha fazla çimento, daha fazla hidrasyon gerektirir.
- Soğuk hava (5°C’nin altında): Sulama süresi 14 güne çıkarılmalı. Soğukta hidrasyon yavaşlar, suyun kaybı daha az olur ama tepkime de yavaşlar. Bu yüzden sulama süre uzatılır.
- Yüksek sıcaklık (35°C üzeri): 7 günün üstüne 3-4 gün eklenir. Güneşin doğrudan etkisiyle su buharlaşır çok hızlı.
- İnşaatın geç tamamlanması: Kolonlar hemen duvarla kaplanmayacaksa, en az 14 gün sulama devam etmeli.
Çimento üreticileri (örneğin Çimsa ve Eti Çimento), kendi beton ürünlerinin kullanım kılavuzlarında, C35 beton için 14 gün sulama önerir. Bu öneriler, laboratuvar testleriyle kanıtlanmıştır.
Sulama yapılmazsa ne olur?
Beton sulanmazsa, şu sorunlar ortaya çıkar:
- Yüzey çatlakları: Kuruma sırasında betonun yüzeyi iç kısımdan daha hızlı kurur. Bu gerilim, ince ama derin çatlaklara neden olur. Bu çatlaklar, suyun içeri girmesini sağlar.
- Dayanım kaybı: Betonun gerçek dayanımı, 28 gün sonunda ölçülür. Sulama yapılmazsa, dayanım %15-30 arasında düşebilir. Bu, binanın taşıyıcı sistemini zayıflatarak deprem dayanımını düşürür.
- Donatının paslanması: Çatlaklardan su ve tuz girdiğinde, çelik donatı paslanır. Paslanan demir, hacim kazanır ve betonu patlatır. Bu süreç, 5-10 yıl içinde görülebilir ama artık tamir edilemez.
- Ömür kısalması: Sulanmayan bir kolon, tasarlanan ömrünün %40-60’ını kaybedebilir. Bir beton kolon 100 yıl dayanacak şekilde tasarlanır. Sulanmazsa, 30-40 yıl sonra ciddi hasarlar başlar.
Bu sorunlar, sadece maliyet değil, güvenlik riski de oluşturur. 2023’te Konya’da bir apartmanın kolonlarında yapılan incelemelerde, sulama yapılmamış kolonlarda çatlaklar ve donatı paslanması nedeniyle 4 katın tamamen boşaltılması gerekmişti.
Sulama ile ilgili yanlış inançlar
Bazı inşaatçılar şunları söyler:
- “Beton kendi içinde nem üretir, sulamaya gerek yok.” - Yanlış. Betonun içindeki su, sadece karışım oranında yer alır. Hidrasyon için bu su yeterli değildir. Ek su gerekir.
- “Sulamak, betonu yumuşatır.” - Yanlış. Sadece yüzeydeki su, betonu yumuşatmaz. Hidrasyonu tamamlar.
- “Sadece ilk 3 gün yeterli.” - Yanlış. Hidrasyon 28 güne kadar devam eder. İlk 3 gün en kritik ama son 7 gün de aynı ölçüde önemlidir.
İnşaatçılar için pratik ipuçları
- Planlama: Beton dökümünden 2 gün önce, sulama ekipmanlarını (püskürtme sistemi, kumaşlar, su tankı) hazırlayın. Süreç, dökümle aynı anda başlamalı.
- Kayıt: Her kolon için sulama tarih ve saatlerini not edin. Bu kayıtlar, denetimlerde ve garanti süreçlerinde kritik öneme sahiptir.
- Denetim: Her gün 2 kez, kolon yüzeyini elinizle kontrol edin. Eğer serin ve nemliyse, sulama yeterli. Eğer sıcak ve kurumuşsa, hemen düzeltin.
- İklim dikkati: Ankara’da yazlar kurak ve sıcak, kışlar soğuk. Sulama planınızı mevsime göre ayarlayın. Kışın sulamayı 2 saatte bir yapın, yazın 1 saatte bir.
Beton sulama, maliyet mi, yatırım mı?
Beton sulama için ekstra maliyet, sadece su ve işçilikten oluşur. Bir kolon için 7 gün sulama, yaklaşık 15-20 TL maliyet çıkarır. Ama bu 15 TL, 10 yıl sonra yapılacak 50.000 TL’lik tamiratı önler.
Bir inşaat firması, 2024’te 12 bin metrekarelik bir proje için sulamayı “kısıtlayarak” 18.000 TL tasarruf etti. 3 yıl sonra, 3 kolonda çatlaklar oluştu. Tamirat maliyeti 112.000 TL oldu. Tasarruf edilen para, 6 katına çıktı.
Beton sulama, bir masraf değil, bir risk yönetimi stratejisidir. Doğru yapıldığında, binanın ömrünü uzatır, güvenlik riskini azaltır ve maliyeti düşürür.
Sonuç: Sulamak, zorunluluktur
Kolon betonu sulanır. Ve bu sadece bir tavsiye değil, inşaat standartlarında zorunlu bir uygulamadır. TS 13554 ve ACI 308 gibi uluslararası standartlar, betonun 7-14 gün boyunca nemli tutulmasını şart koşar. Bu kurallar, yıllarca yapılan deneylerin sonucudur.
Siz, bir kolonu dökerken, sadece bir yapı elemanı dökmezsiniz. Bir yaşamı, bir güveni, bir mülkü döküyorsunuz. Sulamayı ihmal etmek, o güveni yıkmaktır.
İnşaatta en büyük hata, “bunu yapmazsam ne olur?” demektir. Cevap: 3 yıl sonra, bir kolonda çatlaklar ve bir aile evinden çıkarılır.
Kolon betonu sulanmazsa ne olur?
Kolon betonu sulanmazsa, hidrasyon tamamlanamaz. Bu durumda betonun dayanımı %15-30 arasında düşer, yüzeyde çatlaklar oluşur, içerdeki demir donatı paslanır ve yapısal bütünlük bozulur. 5-10 yıl sonra ciddi hasarlar ortaya çıkar ve tamir maliyeti, sulama maliyetinin 5-10 katı olabilir.
Kolon betonu ne zaman sulanmaya başlanmalı?
Kolon betonu, döküldükten en geç 6-8 saat içinde sulanmaya başlanmalıdır. Sıcak havalarda (30°C üzeri) bu süre 3-4 saate kadar düşürülmelidir. Çünkü betonun yüzeyi çok hızlı kurur ve hidrasyon durur. Erken sulama, betonun iç yapısının tamamen sertleşmesini sağlar.
Kolon betonu ne kadar süre sulanmalı?
Standart betonlar için en az 7 gün, yüksek dayanımlı (C30 ve üzeri) betonlar için 10-14 gün sulama yapılmalıdır. Soğuk havalarda (5°C’nin altında) sulama süresi 14 güne çıkarılmalı, sıcak havalarda ise 10-14 gün sürmelidir. Sulama, betonun 28 günlük sertleşme sürecinin tamamı boyunca devam etmelidir.
Kolon betonunu nasıl sulamalıyım?
En etkili yöntemler: 1) Nemli kumaşlarla kaplayıp plastik örtüyle kapatmak, 2) 2-3 saatte bir hafif püskürtme yapmak, 3) Kolon etrafına küçük su havuzları oluşturmak. Sulama, su akıntısı değil, nemli bir yüzey hedefi olmalı. Aşırı su, betonu yıkar ve zayıflatabilir.
Kolon betonu sulamak maliyetli mi?
Bir kolon için 7 gün sulama maliyeti yaklaşık 15-20 TL’dir. Bu, sadece su ve işçilikten oluşur. Ancak sulama yapılmazsa, 3-5 yıl sonra oluşan çatlaklar ve paslanma nedeniyle tamirat maliyeti 50.000 TL’ye kadar çıkabilir. Sulama, maliyet değil, risk yönetimi ve uzun vadeli tasarruftur.
Aslı Bektaş
11 Kasım 2025Beton sulanmazsa 3 yıl sonra çatlaklar çıkar, bir aile evinden çıkarılır. Gerçekten böyle bir şey olur mu diye düşünürdüm, şimdi anladım.
Bu kadar basit bir şeyi ihmal etmek, korkunç.
Her inşaatçıya bu yazıyı okutmalıyız.
Emir Yiğit
12 Kasım 2025Ben bir inşaatçıyım ve bu yazıyı okuduktan sonra 3 kolonun sulama kaydını kontrol ettim. 2’sinde 6 saat gecikme varmış. Hemen düzelttim. Bugün sabah 5’te kumaş kaplamaya başladım. Bu 15 liralık harcama, 50 bin liralık bir tamiratı önleyecek. İnanmayanlar bir gün kendi evlerinde çatlağı görür, anlar.
Yazıyı yazan kişiye minnettarım. Gerçekten çok değerli bir bilgi.
suleyman soylu
13 Kasım 2025Betonun hidrasyon sürecinin 28 gün sürmesi biliniyordu ama suyun yüzeydeki buharlaşmanın iç hidrasyonu nasıl etkilediğini tam anlayamıyordum. Bu yazının verdiği teknik detaylar, özellikle kumaş kaplama yönteminin %90 buhar azaltma oranı, çok net. Laboratuvar verileriyle desteklenmiş olması da güven veriyor. ACI 308 ve TS 13554 standartlarını da referans vermiş olmanız, bu bilginin sadece deneyim değil, bilimsel temele dayandığını gösteriyor. Sadece sulamayı yapmak değil, nasıl yapacağımızı da öğrenmek gerek. Bu yazı, inşaat mühendisliği eğitimine bir katkı olacak.
Alev Çukurkavaklı
15 Kasım 2025Ben bu yazıyı okurken ağladım. Gerçekten. 2023’te Konya’daki o apartmanı hatırladım. Çocuklar evden çıkarılırken, annelerin gözlerindeki korku… Bu yazı sadece teknik değil, insani bir çağrı. Bir kolonun içine bir yaşam döküyorsunuz. Bir çocuğun güvenini, bir ailenin yatağını, bir annenin sabah kahvesini. Sulamayı ihmal etmek, o kahveyi içemeyecek bir dünyaya yol açar. Bu yazıyı okuyan herkes, bir gün bir kolonun üzerine elini koyduğunda, bu satırları hatırlasın. Lütfen, lütfen, lütfen sulayın.
Bengü Gürses
16 Kasım 2025Ben bu konuda 15 yıldır çalışıyorum ve hiç kimse bu kadar net anlatmamıştı. 15 TL’lik bir sulama maliyetiyle 112.000 TL’lik bir tamiratı önlemek… Bu bir tasarruf değil, bir mucize. Bu yazıyı tüm müteahhitlerin kantinde asmalıyız. Her işe başlamadan önce okutulmalı. Bir kolonun içine bir ailenin geleceği dökülüyor. Bu yazıyı paylaşan herkese sonsuz teşekkürler. Bu, bir inşaat yazısı değil, bir yaşam yazısı.
Furkan Yıldız
17 Kasım 2025Ben bir inşaat mühendisiyim ve bu yazıyı okuduktan sonra kendi projelerimdeki sulama kayıtlarını kontrol ettim. 3 kolonda 12 saat gecikme varmış. Hemen düzelttim. Bu yazıyı okuyan herkes, kendi işinde bir şeyler yapmalı. Bu sadece teknik bir konu değil, ahlaki bir sorumluluk. Benim için bu bir mesaj oldu: ‘Yaptığın her şey, birinin hayatını etkiler.’
İnşaatta en büyük hata ‘bunu yapmazsam ne olur’ demek. Cevap: 3 yıl sonra, bir kolonda çatlaklar ve bir aile evinden çıkarılır. İşte bu cevap. Bu yazıyı okuyan herkes, bir inşaatçı olmasa bile, bir aile sahibi olarak bu bilgiyi paylaşmalı. 🙏
Tahsin Selçuk
19 Kasım 2025Beton hidrasyonunun fizikokimyasal süreçleri, özellikle su kaybının yapısal dayanım üzerindeki etkisi, uzun yıllardır inşaat mühendisliğinde araştırılan bir konudur. Bu yazı, bu bilimsel gerçekleri pratik inşaat uygulamalarına bağlamak açısından oldukça başarılı. Standartlara atıfta bulunması, özellikle TS 13554 ve ACI 308’in belirtilmesi, teknik güvenilirliği artırıyor. Ancak, sulama yöntemlerinin sadece kumaş kaplama, püskürtme ve su havuzu olarak sınırlanması, bazı modern teknolojilerin (örneğin, nemli tutma membranları veya otomatik nem kontrol sistemleri) gözden kaçırılmasına neden olabilir. Bu yöntemlerin de eklenmesi, özellikle büyük ölçekli projelerde daha etkin sonuçlar sağlayabilir. Bu yazı, teknik bilginin sadece teorik değil, uygulamalı ve etik boyutlarını da vurguladığı için değerlidir.
Ömer Işıkoğlu
21 Kasım 2025Ben 20 yıl boyunca İstanbul’da inşaat firmalarında çalıştım ve bu konuda binlerce kolon gördüm. Sulamayı ihmal edenlerin neredeyse hepsi, ‘yüzey kurudu, içi nemli olur’ diye kandırıyor kendini. Ama iç nem, dış nemle aynı şey değil. İç nem, hidrasyon için yeterli değil. Çünkü suyun difüzyon hızı çok düşük. Yüzey kuruduktan sonra, içteki suyun dışa ulaşması için 2-3 hafta geçebiliyor. O sırada çimento taneleri tamamen hidrasyona uğramıyor. Benim gördüğüm en korkunç örnek, 2018’de Kadıköy’de bir proje. 12 kolon sulanmadı. 18 ay sonra, kolonların alt kısmında çatlaklar başladı, donatılar paslandı, betonun içi toz gibi oldu. Tamir etmek için kolonları tamamen sökmek zorunda kaldık. 100 bin liralık bir iş, 800 bin liraya çıktı. Sulamayı ihmal edenler, sadece maliyeti değil, insan hayatını da tehlikeye atıyor. Bu yazıda verilen yöntemler doğru. Kumaş kaplama en etkili yöntem. Hafif püskürtme de çok iyi ama suyun akıntılı olmaması şart. Su akıyorsa, betonun yüzeyindeki çimentonun taşınması oluyor. O da dayanımı düşürüyor. Ve en önemlisi: 7 gün değil, 14 gün sulamak gerek. Özellikle C30 ve üzeri betonlarda. Çimento üreticileri bunu doğru söylüyor. Bu yazıda verilen bilgiler, yılların deneyimini özetliyor. Bu bilgiyi okuyan her inşaatçı, bir gün bir ailenin evini yaparken, bu satırları hatırlasın. Çünkü bir kolon, bir ailenin yaşamı demek.
Mehmet Keskin
22 Kasım 2025Benim dedem inşaatçıydı ve bana her zaman demişti sulamayı unutma ama ben hiç dinlemedim şimdi anladım benim yaptığım projelerdeki çatlakların nedeni buydu 3 yıl sonra bir kolonun içindeki demir paslanır ve patlar o zaman ne olur bilmem ama ben şimdi biliyorum ve bundan sonra hep sulayacağım çünkü bir kolonun içine bir ailenin güvenini döküyorsun ve bu 15 liralık bir şey değil bu bir hayatın bedeli
Panagiotis Zygouras
24 Kasım 2025Betonun hidrasyon süreci, insan yaşamının bir metaforudur. Hızlı kurumak, görünürde sertleşmek gibi görünür ama içteki bağlar zayıflar. Sulama, sabırın, disiplinin ve dikkatin bir ifadesidir. Bugün, her şeyin hemen sonuç arandığı bir dünyada, 7-14 gün beklemek, bir tür direniş. Bu yazı, teknik bir rehber değil, bir felsefi çağrı. Bir kolonun dayanımı, yalnızca malzeme ve oranlarla değil, insani bir kararla ölçülür. Bu karar, bir inşaatçıya ait olmasa bile, toplumun her üyesi tarafından benimsenmelidir. Çünkü bir yapı, sadece taş ve çimentoyle değil, vicdanla inşa edilir. Bu yazıyı okuyan herkes, kendi hayatında ‘sulama’yı unutmuş mudur? Belki de bir ilişki, bir proje, bir yetenek için. Sulamayı bırakmak, sadece betonu değil, kendimizi de kurutur.