Çimento Kireç Oranı: Doğru Karışım İçin Ne Kadar Kireç Kullanılmalı?

Çimento kireç oranı, betonun dayanımını, sertleşmesini ve ömrünü belirleyen temel bir karışım parametresidir. Also known as çimento-kireç-hammadde oranı, bu oran yanlışsa beton çatlar, tozlaşır veya zamanla güç kaybeder. Türkiye’deki çoğu inşaatçı, kireci sadece maliyeti düşürmek için ekler. Ama gerçek şu: çimento kireç oranı doğru değilse, 10 yıl sonra duvarlarınızın içinden toz dökülür.

Kireç, çimentonun su ile reaksiyona girmesini kolaylaştırır ve işlenebilirliği artırır. Ama fazlası, betonun sertleşmesini engeller. Standart bir sıva karışımı için 1 partisi çimento, 1-2 partisi kireç, 6-8 partisi kum yeterli. Kolon veya temel gibi yapısal elemanlarda ise kireç kullanılmaz. Burada sadece çimento, kum ve çakıl olur. Kireç, sadece duvar sıvası, tavan kaplaması veya tamir işlerinde yer alır. Türkiye’deki inşaat standartları, yapısal betonlarda kireç kullanımını yasaklar. Çünkü kireç, su ile reaksiyona girip karbonatlaşır ve betonun iç yapısını zayıflatarak paslanmaya ve çatlaklara yol açar.

Çimento, su ile reaksiyona girerek sertleşen, inşaatın temelini oluşturan bağlayıcı bir malzemedir. Kireç, çimentonun işlenebilirliğini artıran ama dayanımı düşüren bir katkı maddesidir. Kum, betonun hacmini oluşturup çimentonun aşırı sertleşmesini önleyen dolum malzemesidir. Bu üçlü, birbirine bağlı. Kireç oranını artırırsan, çimentonun bağlayıcılığı azalır. AzaltırSAN, beton sertleşmez, işlenemez hale gelir. 1:1:6 oranında kireçli sıva, 1:3:9 oranında kireçsiz betonla karşılaştırıldığında, 3 yıl sonra kireçli sıvanın %40 daha fazla çatladığını gösteren bir inşaat araştırması var.

2025'te inşaatçılar, kireç oranını yanlış hesaplamak yerine, hazır beton kullanıyor. Çünkü hazır beton, çimento kireç oranını fabrika şartlarında optimize eder. Evde sıva yapacaksan, 1 torba çimentoye 1-1,5 torba kireç eklemek yeterli. Ama temel, kolon veya döşeme yapıyorsan, kireç koyma. Sadece çimento, kum ve çakıl kullan. Bu basit kural, evinin 50 yıl sonra da sağlam kalmasını sağlar.

Aşağıdaki makalelerde, çimento kireç oranından başlayarak, 1 torba çimento ile kaç metrekare sıva yapılacağı, beton karışım oranları, kireç kullanımının maliyet etkisi ve inşaat standartları hakkında pratik hesaplamalar bulacaksınız. Her biri, kendi içinde bir inşaat kuralı, bir hata ve bir çözüm içeriyor. Hangi oran hangi işe uygun? Hangi durumda kireç tehlikeli? Bunların tamamını tek bir yerde topladık.